विज्ञापन : अबको बाटो
काठमाडौँ — नेपाल विज्ञापन एजेन्सी संघ (आन) ले यस वर्षदेखि आफ्नो स्थापना दिवस (जेठ ३०) लाई विज्ञापन दिवस (एड डे) का रुपमा मनाउने परम्परा थालनी गरेको छ । विज्ञापनको सामाजिक/आर्थिक महत्वलाई...
प्रेस काउन्सिल नेपाल : भ्रम र वास्तविकता
पत्रकारिता पेसालाई स्वच्छ, स्वस्थ, स्वतन्त्र, मर्यादित बनाउन आचारसंहिता तयार गरी त्यसको अनुगमन र कारबाहीसमेत गर्न प्रेस काउन्सिलको जन्म भएको पाइन्छ । स्वनियमनकारी संस्था, वाचडग, अम्बुड्सम्यान, इथिक्स कमिटी, काउन्सिल अफ अनर, प्रेस...
के नेपाली मिडिया एकल विचारधाराको बन्दी त बनिरहेको छैन?
‘म तपाईंको भनाइसँग सहमत छैन। तर, तपाईंको बोल्न पाउने अधिकारको अन्तिम घडीसम्म बचाउ गरिरहनेछु।’ फ्रान्सेली दार्शनिक भोल्तेयर (सन् १६९४-१७७८) को यो भनाइलाई अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताका हिमायतीहरूले प्रेमपूर्वक उच्चारण गर्छन्। यसले अभिव्यक्ति...
खतरा ‘सूचना संकट’ को
अर्थशास्त्री अमर्त्य सेनले गरिबी निवारणका सन्दर्भमा मिडियाको भूमिकाबारे भनेका छन्, ‘प्रेस स्वतन्त्रता भएको ठाउँका मानिसहरूले भोकका कारण मृत्युवरण गर्नु पर्दैन ।’ जापान र चीनका ठूला भोकमरीको विश्लेषणात्मक अध्ययनपछि उनी यस्तो निष्कर्षमा...
सङ्कटमा मिडियाको नैतिक दायित्व
संसारमा दिनहुँ हुने हरेक घटना वा गतिविधि समाचार बन्दैनन् । छानिएका केही विषयमा वा घटनाले मिडियामा ठाउँ पाउँछन् । यस सम्बन्धमा मिडियाका आफ्नै तर्कहरू हुन्छ, जसअनुसार न्यूज भ्यालु वा समाचारीय मूल्य तय...
मर्दाे व्यावसायिकता र गिर्दो मर्यादा जोगाउन पत्रकारलाई ‘लाइसेन्स’
घटना– १ एउटा दैनिक अखबारमा समाचार सम्पादकका रूपमा मेरा एक जना अग्रज हुनुहुन्थ्यो । अखबारमा रिपोर्टर र डेस्कका साथीहरू पनि स्वाभाविक रूपमा कुनै न कुनै राजनीतिक दल वा ती दलका...
नीति अध्ययन र निर्माणका लागि मिडिया
नीति निर्माण र नीतिको कार्यान्वयनमा देखिने विरोधाभाषको अन्त्यका लागि आमसञ्चार माध्यमको भूमिका के हुन सक्छ ? वृहत्तर रूपमा भन्ने हो भने सार्वजनिक नीति भनेको लोकतान्त्रिक सरकारले सर्वसाधारणका दैनन्दिनका व्यवहारलाई सम्बोधन...
‘मिसइन्फरमेसन, डिसइन्फरमेसन र इन्फोडेमिक’
विश्वव्यापी महामारीका कारण समग्र मानव सभ्यता आक्रान्त भइरहेका बेला सत्यापन गरिएको जीवनोपयोगी सूचनाको महìव झनै बढेको छ । किनकि, गलत सूचना वा अफवाहको गति कोरोना भाइरसभन्दा कम छैन । यही गम्भीर समयस्यालाई...
‘न्यायालय बाहिर पत्रकारलाई दण्ड जरिवाना, जेल हाल्ने र सञ्चारमाध्यम खारेज गर्ने प्रावधान अस्वीकार्य ‘
प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताका पक्षधरहरूका लागि आज महत्वपूर्ण दिन हो । आज संसारभर प्रेस स्वतन्त्रताको महत्वका बारेमा चर्चा गरिँदैछ । सन् १९९३ मा नामिवियाको विण्डहकमा एउटा सम्मेलन भएको थियो, जसमा...
कोरोना कहरमा चौथो अंग
कोभिड–१९ ले च्याप्दै लगेपछि अघिल्लो चैत ११ गते सरकारद्वारा लकडाउन घोषणा गरिएको थियो नेपालमा। मितिले यसरी लकडाउन गरिएको १३ महिना पूरा भएको छ। यसबीचमा आजका मितिसम्म संकटबाट पार पाइने कुनै...
स्वतन्त्रतामा संकुचन
मुलुक संघीयतामा गएपछि संघीय, प्रादेशिक र स्थानीय सरकारले विभिन्न ऐन, नियम बनाउँदै आएका छन्। तर, ती सबै तहका सरकारले कानुन बनाउँदा प्रेस तथा अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतालाई कुनै न कुनै रूपमा संकुचन...
गाली र अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता
अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको सीमा के हो ? यो निरपेक्ष हुन्छ वा यसका केही सापेक्षिक सीमा हुन्छन् ? जसलाई जे मन लाग्यो, त्यही भाषाशैलीमा प्रस्तुत हुनु वा हुन पाउनु अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता हो...
धन्न ! प्रकाशकका सन्तानले पत्रकारितामा रुचि देखाएनन्, नत्र सम्पादक पनि उनीहरू नै हुन्थे
पत्रकारिता क्षेत्रमा प्रकाशकले किन लगानी गरे ? उनीहरू किन प्रकाशक भए ? प्रकाशक हुनुअगाडि उनीहरू कुन पेशामा थिए ? अनि अन्य व्यवसाय गर्नु र सञ्चार गृह सञ्चालन गर्नुबीचको भिन्नता के...
चुनौतीमा मूलधारको मिडिया
सन् २०२० लाई फर्केर हेर्दा निकै चिन्ता, क्षोभ र दिग्दारी अनुभव हुन्छ । कोरोना भाइरस महामारीले सञ्चारमाध्यम र पत्रकारितालगायत अघिकांश पेसा र व्यवसाय ठप्प पारिदियो । पत्रकारिता एकांकी पेसा होइन...
सञ्चारको अन्तरसम्बन्ध आयाम
एक्काइसौँ शताब्दीको तेस्रो दशक टेक्दासम्म मानव सञ्चारका विभिन्न तह र रूपबाट जनजीवन प्रभावित हुन पुगेको छ । भाषाका माध्यमले प्रत्यक्ष वार्तालाप वा भावनात्मक अभिव्यक्तिको आदानप्रदानदेखि प्रविधिको सहायताले व्यापक समुदायबीच भइरहेको...
नेपालमा क्लिनफिड कार्यान्वयनको अवस्था
टेलिभिजन कार्यक्रममा विज्ञापनमूलक कुनै पनि ‘ग्राफिकल‘ सामग्री प्रसारण नगर्नुलाई सामान्य भाषामा क्लिन फिड (विज्ञापनरहित प्रसारण) भनेर बुझिन्छ । यसमा टेलिभिजन दर्शकले हेर्न चाहेका वा जुन उद्देश्यका लागि ग्राहकले पैसा तिरेका...
क्लिनफिड कार्यान्वयनका चुनौती
नेपाल सरकारले विज्ञापन नियमन गर्ने ऐन, २०७६ मै क्लिनफिड कार्यान्वयन हुने मिति ७ कार्तिक २०७७ भनेर तोकिसकेको थियो । यसका लागि सरकारलाई हिन्दी टेलिभिजन ब्रोडकास्ट फोरम अनि नेपाली टेलिभिजन...
मिडियाचाहिँ नबदलिने ?
कोरोनाले थिलथिल्याएका क्षेत्रहरूमध्ये एउटा हो– मिडिया । कोरोना कहरसँगै मिडिया बजार संकुचित भयो । अन्यत्रझैं नेपालका मिडिया पनि यसबाट प्रभावित भए । थुप्रै पत्रकारले रोजगारी गुमाए । बजार खुम्चिँदै गए पनि यहाँ ‘न्यु मिडिया’...
क्लिनफिड : मिडियाका लागि अवसर र चुनौती
नेपालमा विज्ञापन व्यावसायीहरूले करिब १२–१५ वर्षदेखि उठाउँदै आएको, त्यसमा पनि नेपाली टेलिभिजन च्यानलका सञ्चालकहरूले सरकारलाई सम्बोधन गर्न दबाब दिँदै आएको विषय अन्ततः सरकारले कार्यान्वयनमा ल्याएको छ । सरकारले ०७३ सालमा...
नेपाली सञ्चारमाध्यममा विदेशी विज्ञापनको प्रभाव
नेपालमा विदेशी टेलिभिजनमा बज्ने विज्ञापनमा रोक लागेको छ। २०७७ साल कात्तिक ८ गतेबाट त्यस्तो रोक लागेको हो । भन्डै ४० वर्षभन्दा बढी समय निर्बाध प्रसारण भएका विदेशी विज्ञापनमा रोक लगाउने...