पत्रकार महासंघसँग अपेक्षा
२०१२ चैत १६ गते स्वतन्त्रताका हिमायती कृष्णप्रसाद भट्टराईसहितका अग्रजहरूले स्थापना गरेको नेपाल पत्रकार महासंघले अनेक उतारचढावबीच ६६ वर्ष पार गरेको छ। नेपाली पत्रकारको साझा संस्था महासंघको स्थापना दिवसका अवसरमा सम्पूर्ण...
न्यु मिडिया व्यवस्थापन किन ?
विश्वमै अनलाइन माध्यम (न्यु मिडिया) प्रति आकर्षण बढ्दो छ। पत्रपत्रिका, रेडियो÷एफएम रेडियो, टेलिभिजनजस्ता परम्परागत सञ्चारका माध्यमको तुलनामा न्यु मिडिया छिटो र प्रभावकारी छ। सञ्चालन, सम्पादन र सामग्री वितरणका दृष्टिकोणले पनि...
खाँचो पुराना कानुन पुनर्लेखनको
फागुन १९ गते राजपत्रमा प्रकाशित र २२ गते सार्वजनिक राष्ट्रिय प्रसारण (एघारौं संशोधन) नियमावली–२०७८ ले नेपाली सञ्चारजगत्लाई तरंगित बनाएको छ । संघीय मन्त्रिपरिषद्बाट स्वीकृत भएको करिब एक महिनापछि राजपत्रमा प्रकाशित भएको...
मिडिया प्रभावको सैद्धान्तिक आयाम
मिडियालाई समाजको यथार्थ प्रतिविम्ब दिने ‘ऐना’ मान्ने कि भ्रमित पार्ने ‘जादुको ऐना’ ठान्ने भन्नेमा मिडिया–अध्येताहरूमा लामो समयदेखि मत–वैभिन्न्य रहिआएको छ । यसलाई समाजको ‘ऐना’ मान्नेहरूले मिडियाका अन्तर्वस्तुलाई समाजको यथार्थ प्रतिविम्बका...
मिडियालाई पिरोल्दै ‘बार्गेनिङ पत्रकारिता’ थप सामग्री
व्यवसायीले प्रायः गुनासो गर्छन्- सञ्चार माध्यम तथा सम्वद्ध व्यक्तिले बार्गेनिङ गर्छन्, विज्ञापन नदिए जथाभावी समाचार लेख्छन्। यस पटक भने नेपाल प्रेस काउन्सिलले नै वक्तव्य जारी गरेपछि ‘बार्गेनिङ’को विषयले झन चर्चा...
पत्रकारितामा सामाजिकीकरण
डा. कुन्दन अर्याल मिडिया अध्ययन अथवा मिडियाको अभ्यास र सिद्धान्तका विषयमा धेरैजसो चर्चा हुने गरेको शीर्षक भनेको मिडियाको प्रभाव नै हो । विश्व परिवेशमा खासगरी उन्नाइसौँ शताब्दीको मध्यपछि आम रूपमा...
मिडिया अध्ययनका डेढ दशक
डा. निर्मलमणि अधिकारी काठमाडौँ विश्वविद्यालय ऐन, २०४८ को प्रस्तावनामा कला, विज्ञान, व्यवस्थापन, प्रविधिजस्ता विविध क्षेत्रमा अध्ययन, अध्यापन तथा अनुसन्धानका लागि विश्वविद्यालयको स्थापना गरिएको उल्लेखित छ । काठमाडौँ विश्वविद्यालयका विज्ञान, इञ्जिनियरिङ,...
सङ्कटमा स्थानीय रेडियो
दीपक आचार्य वि.सं. २०६१ माघ १९ गते तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्र शाहले देशवासीका नाममा विशेष सम्बोधन गर्दै हुनुहुन्छ भन्ने समाचार फैलियो । त्योसँगै एफएम रेडियोको समाचारलाई रोक लगाइँदै छ भन्ने खबर...
विज्ञापनमा महिलालाई मनोरञ्जनका रूपमा प्रस्तुत गरे एक वर्ष जेल वा पाँच लाखसम्म जरिवाना
विज्ञापनमा महिलालाई विलासिता वा मनोरञ्जनको साधनका रूपमा प्रयोग गरेमा पाँच लाख रुपैयाँ वा एक वर्षसम्म कैद सजाय हुने भएको छ । विज्ञापन बोर्डले नेपालको विज्ञापन क्षेत्रलाई स्वच्छ र पारदर्शी बनाउने उद्देश्यसहित...
टेलिभिजनको बहुआयामिक पक्ष
टेलिभिजन एउटा श्रव्य तथा दृश्य सामग्री हो, जसलाई दूरदर्शन यन्त्र पनि भन्ने गरिन्छ । विश्वव्यापीकरणसँगै आजको आमसञ्चार प्रविधिको विकासमा टेलिभिजन र टेलिभिजन पत्रकारिताको महìवपूर्ण योगदान छ । वर्तमान सन्दर्भमा...
नागरिकका लागि सूचना बैंक
इन्टरनेट र प्रविधिको विकास र विस्तारसँगै आएका सम्भावनालाई नागरिकले आफ्नो सामाजिक, आर्थिक, सांस्कृतिक क्षेत्रमा सहज पहुँच प्राप्त गर्ने अवस्था सिर्जना गर्नु डिजिटल नेपाल बनाउने परिकल्पनाको सार हो । सञ्चार तथा सूचना...
साइबर स्पेसमा पहुँच र सुरक्षा जोखिम
साउथ एसिया विश्वविद्यालयमा स्नातकोत्तर अध्ययनरत आशिष शर्माले ७ अगस्टमा लोकसेवा आयोगद्वारा लिइने शाखा अधिकृतको प्रारम्भिक परीक्षा दिए । दुई दिनपछि मोबाइलमा ‘म्यासेज’ आयो, ‘चूडामणि शर्माद्वारा शाखा अधिकृत दोस्रो, तेस्रो र...
सञ्चारसम्बन्धी कानुनमा अधिकार क्षेत्र
संविधान कार्यान्वयनमा आएयता नेपालको सञ्चारसम्बन्धी विद्यमान मुख्य कानुनहरू जस्तै– छापाखाना तथा प्रकाशन ऐन–२०४८, राष्ट्रिय प्रसारण ऐन–२०४८, प्रेस काउन्सिल ऐन–२०४८ र श्रमजीवी पत्रकारसम्बन्धी ऐन–२०५१ सहित अन्य ऐन–कानुनमा केही शब्दावली समायोजनबाहेक ठोस...
विज्ञापन सञ्चारका नैतिक पक्ष
केही महिनाअघि सामाजिक सञ्जालमा एउटा बैङ्कको विज्ञापन सामग्रीको निकै आलोचना भयो । खासगरी बौद्धिक महिला र संवेदनशील पुरुषहरूले पितृसत्तात्मक सोच मुखरित भएको भन्दै त्यस सामग्रीलाई गलत ठह-याए । एक वा...
अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता र अदालती अवहेलनाबारे ऐतिहासिक दस्तावेज
अदालत वा न्यायाधीशको आलोचना अवहेलना होइन भनेर सर्वोच्च अदालतका सात न्यायाधीशले २०७६ माघमा गरेको फैसला र मंगलबार सार्वजनिक त्यसको पूर्णपाठले लोकतन्त्रका निम्ति प्राणवायुझैं मानिने अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको संवैधानिक प्रत्याभूतिलाई थप बलियो...
सङ्घीयतामा सञ्चार नियमन
तारानाथ दाहाल स्वतन्त्र सञ्चारको हकलाई प्रायः सबै लोकतान्त्रिक देशमा सुरक्षित गर्ने गरिएको देखिन्छ । नेपालजस्तो नयाँ संविधान भएको देशमा सञ्चारको हकलाई छुट्टै मौलिक हकका रूपमा स्थापित गरिएको छ भने भारतलगायतका...
सञ्चार–कानुनको ‘प्रतिगामी’ मस्यौदा
बागमती प्रदेशको सञ्चारमाध्यम व्यवस्थापन ऐन २०७५ को दफा ३६ मा सञ्चार रजिस्ट्रारको काम, कर्तव्य र अधिकार तोकिएको छ । सञ्चार रजिस्ट्रारलाई कार्यकारी अधिकार दिलाउन ऐनको सोही दफाको खण्ड (क) मा...
चौथो अंगमा राम भट्टराई : प्रेस काउन्सिलमा देखाइने पत्रिका बिक्रीको विवरण सबै झुटा हुन्
मैले पत्रिका बिक्री-वितरण (सर्कुलेसन) विभागमा काम गरेको २०४९ सालदेखि हो। त्यतिबेला भर्खर निजी क्षेत्रको दैनिक पत्रिका कान्तिपुर खुलेको थियो। सुरुवाती दिनमा कान्तिपुरले आफैं पत्रिका बिक्री गर्दैनथ्यो। मिराज भन्ने विज्ञापन एजेन्सीबाट...
मिडिया र पत्रकार जोगाउने उपाय
रेडियो, टेलिभिजन, अनलाइन, पत्रिकाजस्ता आमसञ्चारका माध्यम नागरिक, सरकार दुवैका सूचना र ज्ञानका स्रोत हुन् । संघीय, प्रान्तीय वा स्थानीय सरकारले आफ्नो कार्यक्षमता जनतासमक्ष पुर्याउने र सरकारलाई सुशासनमा हिँडाउन सहयोग पुर्याउने...
अग्रणी टेलिभिजनको अर्को च्यानल
श्रावण १ गते आरम्भ भएको २०७८/ ७९ आर्थिक वर्षको बजेट तत्कालीन अर्थमन्त्रीबाट जेठ १५ गते नै सार्वजनिक भएको थियो । संसद्को अधिवेशन नभएको बेला अध्यादेशको आधारमा प्रस्तुत गरिएको सो बजेट हालको...